Zaćmienie Słońca

Nasze obserwacje
Obserwacje zakrycia brzegowego gwiazdy
         Wasat (d Gem) przez Księżyc



Data obserwacji:

15 listopad 2000 roku
Miejsce obserwacji: Koneck (koło Torunia)
W ekspedycji udział wzięli: Wojciech Włodarczyk, Witold Pieczonka, Bartosz Maj, Agnieszka Kącik, Anna Trębacz, Sylwia Trębacz, Piotr Trębacz, Tomasz Kapera, Andrzej Baja, Adrian Ziobro, Maciej Nowak, Andrzej Michalski, Kamil Kowalski, Wojciech Frąś, Krzysztof Sadko, Kazimierz Frąś (kierowca - UMiG), Aleksander Trębacz (organizator, opiekun - MOA)
Instrumenty: Meniscas 18/180cm, kamera CCD, inserter, DCF 77.
Warunki pogodowe: Podczas trwania zjawiska niebo bezchmurne, widoczność bardzo dobra.

W nocy z 15/16 listopada w miejscowości Koneck pod Toruniem, miało miejsce niezwykle ciekawe zjawisko astronomiczne - zakrycie brzegowe jasnej gwiazdy delta Geminorum (Wasat) przez Księżyc. Dzięki współpracy z Sekcją Obserwacji Pozycji i Zakryć Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, oraz pomocy Urzędu Miasta i Gminy Niepołomice, młodzież z kół astronomicznych MOA (ogółem wzięło udział 17 osób) mogła uczestniczyć w obserwacjach tego zjawiska w ramach zorganizowanej ekspedycji szkoleniowo-obserwacyjnej.

Profil brzegu Księżyca

Głównym instrumentem wyprawy był najlepszy i najbardziej zasłużony teleskop MOA - Meniskas 180/1800 (doskonały produkt Carl Zeiss Jena). Teleskop był wyposażony w kamerę CDD rejestrującą na magnetowidzie przebieg zjawiska wraz z dokładnym czasem wprowadzanym przy pomocy tzw. insertera a odbierany przez radiozegar DCF z zegara atomowego w Hanowerze.

Pomimo fatalnej pogody, na podstawie prognozy szansę na udane obserwacje oszacowano na 30% dzięki czemu na godzinę przed planowanym terminem wyjazdu zapadła ostateczna decyzja o wyjeździe. Po prawie siedmiu godzinach jazdy i przebyciu 450 km, na miejscu okazało się, że niebo było bezchmurne ale pojawiła się mgła, która chwilami gęstniała na tyle, że widoczność gwiazdy na ekranie małego monitora (do którego była podłączona kamera CCD) znacznie słabła. W czasie rejestracji zjawiska (na magnetowidzie) widoczność tak się pogorszyła, że gwiazda praktycznie przestała być widoczna. Jak się jednak później okazało, zostały zarejestrowane 4 pewne kontakty. Obserwacje zakończyły się ostatecznie wynikiem pozytywnym - chociaż tego jeszcze wtedy nie wiedzieliśmy, gdyż taśma z zapisem była szczegółowo analizowana dopiero po naszym powrocie z ekspedycji.

Tuż przed zakryciem! - klatka z filmu
Film: 487 kB

Film z zakryciem brzegowym gwiazdy Wasat, zarejestrowany za pomocą kamery CCD i Meniscasa 18/180 podczas ekspedycji. Widać wyraźnie dwa zakrycia i dwa odkrycia. W celu zmniejszenia wielkości pliku, na filmie pokazany jest fragment powierzchni Księżyca z zakrywaną gwiazdą, oraz wycięta została środkowa część zakrycia, podczas której gwiazda była cały czas za Księżycem. Aby gwiazda była dobrze widoczna zastosowano filtr wyostrzający. Być może konieczna będzie regulacja jasności i kontrastu twojego monitora. Wielkość pliku: 487 kB.

Jeżeli nie możesz odtworzyć filmu na swoim komputerze musisz pobrać z sieci i zainstalować w systemie odpowiedni dekoder:
http://www.sezamek.cyber.pl/dekoder/divx.zip albo
http://www.divx.hg.pl/divx_311alpha.exe lub
http://www.codecs.hg.pl/download/divx.zip



Następnego dnia zwiedziliśmy dwie placówki astronomiczne w pobliskim Toruniu, tzn. najnowocześniejsze w Polsce Planetarium oraz największe Obserwatorium Astronomiczne w Piwnicach.

Obserwatorium Astronomiczne w Piwnicach
Obserwatorium Astronomiczne w Piwnicach

32 metrowy radioteleskop toruński
32 metrowy radioteleskop toruński


Reasumując można powiedzieć, że była to bardzo udana ekspedycja zarówno pod względem naukowym (cztery pewne kontakty) jak i dydaktycznym - 14 uczniów (w większości zaawansowanych miłośników astronomii) po raz pierwszy w życiu uczestniczyło w tego typu obserwacjach w warunkach polowych, mogli więc zastosować zdobytą wiedzę w praktyce oraz zgromadzić nowe doświadczenia obserwacyjne a także sprawdzić się w trudnych warunkach. Uzyskane wyniki obserwacyjne zostały przesłane do Sekcji Obserwacji Pozycji i Zakryć w Łodzi i po dalszych opracowaniach zostaną opublikowane w krajowym wydawnictwie naukowym - "Materiałach SOPiZ" a następnie po przesłaniu ich do Światowego Centrum Rejestracji Zjawisk Zakryciowych (ILOC) w Tokio zostaną umieszczone w Rocznym Raporcie - profesjonalnej publikacji o zasięgu ogólnoświatowym (niepołomickie obserwacje są tu publikowane od 1987r). Również niezwykle pouczające były wizyty w toruńskich placówkach astronomicznych.


Obserwatorzy

Składamy serdeczne podziękowania:

Panu Mgr inż. Stanisławowi Kracikowi - Burmistrzowi Niepołomic za dofinansowanie w 50% transportu ludzi i sprzętu;

Panu Dr Henrykowi Brancewiczowi - Prezesowi Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii za okazaną pomoc sprzętową;

Panu Dr Markowi Zawilskiemu - Przewodniczącemu Sekcji Obserwacji Pozycji i Zakryć PTMA za pomoc informacyjną i organizacyjną;

Panu Prof. dr hab. Andrzejowi J. Maciejewskiemu - Dyrektorowi Centrum Astronomicznego w Toruniu za umożliwienie nieodpłatnego zwiedzenia Obserwatorium Astronomicznego w Piwnicach;

Panu Dr Lucjanowi Broniewiczowi - Dyrektorowi Planetarium im. Władysława Dziewulskiego w Toruniu za umożliwienie nieodpłatnego zwiedzenia tej placówki;

oraz tym wszystkim, którzy przyczynili się do realizacji tej bardzo udanej ekspedycji.




Strona główna | O obserwatorium | Niebo - aktualności | Nasze obserwacje | Nasza galeria
Pokazy, odczyty | Plany | Kronika MOA | Konkursy | Pogoda | Linki | Nasze banery